Mechanizmy uzależnień od alkoholu – co musisz wiedzieć?

Powstają na skutek psychofarmakologicznego działania alkoholu na organizm, a wzmacniane są przez doświadczenia inter- oraz intrapersonalne. Mechanizmy uzależnień od alkoholu powodują, że osoba uzależniona funkcjonuje w taki, a nie inny sposób. Z drugiej strony, pomagają w wyjaśnieniu istoty zachowań osoby uzależnionej. Rozróżniamy trzy podstawowe mechanizmy uzależnień: nałogowego regulowania uczuć, rozproszonego i rozdwojonego “ja” oraz iluzji i zaprzeczania. Dowiedz się, czym charakteryzuje się każdy z nich.

Nałogowe regulowanie uczuć

Dotyka emocji, najdelikatniejszej sfery funkcjonowania człowieka. Każdy z nas dysponuje różnymi strategiami i technikami umożliwiającymi regulowanie emocji. Mechanizm uzależnienia od alkoholu znany również jako system nastawień i oczekiwań alkoholowych, odpowiada za powstawanie tzw. głodu alkoholowego. W sytuacji, gdy zdrowa osoba nie jest w stanie poradzić sobie z jakimś problemem, może zapanować nad impulsywnymi zachowaniami, sięgając po takie formy rozładowania emocji, jak aktywność fizyczna czy rozmowa z zaufaną osobą. W przypadku osoby uzależnionej, jest to sięgnięcie po alkohol, po czym następuje uczucie ulgi. Nie jest to jednak stan długotrwały - zanika on wraz ze spadkiem zawartości alkoholu we krwi.

Rozproszone i rozdwojone “ja”

W tym przypadku osoba uzależniona traci kontrolę nad swoim życiem. Alkoholik doświadcza biegunowo odmiennych emocji związanych z poczuciem własnej wartości. Przykładowo, pod wpływem alkoholu czuje się pewny siebie, silny i sprawczy. Natomiast, gdy trzeźwieje, pojawia się uczucie wstydu i upokorzenia, a wcześniej odczuwane emocje znikają. Jedyną odpowiedzią na pozbycie się cierpienia, jaką zna chory, jest alkohol.

 Iluzja i zaprzeczenia

Jest to mechanizm uzależnienia od alkoholu, który zaburza funkcje poznawcze chorego. Pozwala unikać doświadczenia nieprzyjemnych emocji związanych z nadmiernym spożywaniem alkoholu. Alkoholik zaprzecza, że ma problem pomimo jasnych reakcji najbliższego otoczenia oraz problemów związanych z nadużyciem napojów procentowych. Uzależniony za wszelką cenę stara się uniknąć rzeczywistości, a za spożywanie alkoholu obwinia bliskich (np. brak zrozumienia rodziny), utratę pracy, potrzebę złagodzenia stresu czy rozluźnienia się. Bardzo często partnerzy alkoholików sami zaczynają ukrywać negatywne skutki picia partnera, próbując uniknąć związanego z tym wstydu i upokorzenia.